Het is druk op Schiphol. En het wordt steeds drukker. Op topdagen zijn er dit jaar meer dan 200.000 vliegtuigpassagiers per dag. Dat is niet erg, maar dat vereist wel een beleid. Merkwaardigerwijs voert Schiphol momenteel een beleid dat het probleem juist vergroot, in plaats van verkleint. Schiphol roept reizigers nadrukkelijk op, om vroeger naar Schiphol te komen. Dat heeft een averechts gevolg: daar wordt het alleen maar drukker van.  De oplossing is verrassend simpel, was al in Easycratie te lezen, en hoeft niet meer dan een tientje te kosten. En iedereen die dagelijks op Schiphol werkt, kan deze oplossing realiseren, buiten de directie van Schiphol om.  Dat werpt een andere blik op het ultimatum dat KLM-topman Pieter Elbers vanmiddag stelde aan de luchthaven. De KLM-baas eist dat Schiphol binnen een week concrete maatregelen neemt. Wij dagen Pieter Elbers uit om zélf binnen een dag concrete maatregelen te nemen.


schiphol

Simpele wiskunde   

Stel er stijgen in een uur 10.000 vertrekkende reizigers op en iedere reiziger arriveert één uur voor vertrek. Dan zijn er in dat betreffende uur dus precies 10.000 vertrekkende reizigers op Schiphol. Maar als de reizigers allemaal twee uur voor vertrek arrivereren, dan wordt het precies twee keer zo druk op Schiphol. Dan zijn er ieder uur namelijk 20.000 vertrekkende reizigers aanwezig en struikelt men over elkaar. Maar waarom zou iemand al twee uur van te voren aanwezig willen zijn? Dat doen we toch ook niet als we op Amsterdam CS de Thalys naar Parijs nemen?  De reden dat de passagiers zo vroeg komen is omdat Schiphol de reizigers nadrukkelijk en expliciet aanspoort om minimaal twee uur voor vertrek aanwezig te zijn. MI-NI-MAAL! Je wil ze echt niet de kost geven hoeveel vakantievierders van het type Wij-Nemen-Liever-Geen-Enkel-Risico er wel niet zijn, die daar veiligheidshalve nog een uurtje aan vast plakken, en al drie uur voor vertrek per taxi op de luchthaven arriveren.

Als snelheid je usp is; bottleneck-control 

Waarom vliegen mensen eigenlijk? Het antwoord op deze simpele, doch cruciale, vraag maakt duidelijk wat je USP (Unique Selling Point) is als luchthaven. Het antwoord luidt voor 95% van de luchtvaartconsumenten: snelheid!  Als de trein sneller gaat dan het vliegtuig, dan gingen we wel met de trein in plaats van met het vliegtuig. En die reistijd wordt uiteraard netto gemeten; van deur tot deur. Dat is ook de reden dat er nauwelijks binnenlandse vluchten zijn in Nederland. Je vliegt weliswaar binnen een half uur van Groningen naar Middelburg, maar de tijd die je kwijt bent op en naar en van het vliegveld, resulteert in een lousy USP voor binnenlandse vliegtickets. Interessant wordt het pas als je van Amsterdam naar Parijs moet. Een uurtje vliegen slechts.  Een geweldig USP is dat…totdat je erbij moet vertellen dat er twee uur wachten bijkomt. Drie uur is nog steeds twee keer zo snel als met de auto, maar het is nog maar nauwelijks sneller dan de sneltrein. Nog een geluk voor de luchtvaartsector dat de internationale treinkaartjes door zo’n bureaucratische organisatie worden verhandeld, dat de treinkaartjes tegen alle logica in, duurder zijn dan de vliegtickets. (Totdat Richard Branson op een dag in de treinenbusiness stapt.)  Ja maar…de veiligheidspoortjes zijn de bottleneck in de doorvoer op Schiphol. Soms kunnen de wachttijden daar oplopen tot meer dan een uur.  Dus dan moet je daar toch rekening mee houden? Ja en Nee.  Ja, je moet weten wat je moet doen in het ergste geval. Nee, je moet vooral niet hysterisch doen alsof het worstcase-scenario dag in dag uit ieder moment van de dag geldt. Wat Schiphol nodig heeft is een meer pragmatische bottleneck-control.

Zes maanden in de spits

Het heeft er alle schijn van dat de NV Schiphol zo naar binnengekeerd naar zijn eigen processen kijkt, dat men niet meer -of te weinig- de kernvraag stelt: Waarom vliegen mensen eigenlijk? Want anders zou men geen beleid voeren dat er op is gericht om de usp te verslechteren: NIEUW! Vliegen van Schiphol: nu nog langzamer! Alsof Volvo zou annonceren: Nu minder veilige auto’s. Alsof De Librije zou adverteren met: Voortaan minder lekker eten. Want dat is precies wat Schiphol eind april officieel heeft verkondigd. Vliegen wordt trager. Van mei tot en met oktober, worden wij geacht om minimaal twee uur reistijd op te tellen bij de duur van onze europese vlucht. De spits duurt zes maanden lang. Non-stop. Zonder nuance. Ongeacht de week van de dag, ongeacht het tijdstip, ongeacht of ik al online heb ingecheckt en alleen maar handbagage heb. Ongeacht de terminal waar ik vertrek. Twee uur is twee uur. En dat is dom en overdreven rigide beleid. Dat kan gewoon niet waar zijn. Als ik ´s avonds om tien uur naar Stockholm moet vliegen is het bijna  uitgestorven op Schiphol, zijn er meer veiligheidspoortjes dan reizigers. Van vertrekhal tot gate kost dan maar tien minuten. Maar als ik het op Twitter aan @schiphol vraag, krijg ik desalniettemin het advies om twee uur uit te trekken. Want twee uur is twee uur.   Wat ik wil is niet zoveeel gevraagd; dat ik online realtime kan zien hoelang de actuele wachttijd bij de poortjes is.  Maar Schiphol weigert het me te vertellen. Twee uur is twee uur.

Dat is vooral vervelend als ik volgende keer om zes uur ’s morgens moet vertrekken. Op de landingsbanen is het dan nog relatief rustig. Bij de poortjes zou het dan dus ook nog rustig moeten zijn. Maar misschien is er toch al een wachtrij van drie kwartier, vol met reizigers die pas om acht uur hoeven te vertrekken. Bang gemaakt door Schiphol. En dat maakt voor mij dan weer het verschil of ik met de trein naar Schiphol kan gaan, of dat ik een dure taxi moet nemen. Waar blijft die app of website waar ik de actuele wachttijduur kan zien. En waarmee Schiphol de gemiddelde reistijd van de reizigers aanzienlijk kan verkleinen. Zolang Schiphol deze simpele servicetool niet biedt, is het een logge trage organisatie, in plaats van een flitsend bedrijf in de ‘business of travellers speed’.  De actuele wachttijd bij de poortjes is al bekend. Die wordt immers continu weergegeven op een display bij de ingang van de securityruimte.  Deze informatie kan ook eenvoudig online zichtbaar gemaakt worden. Dat hoeft geen geldverslindend maanden durend IT-project te zijn, het kan ook -in de simpelste vorm- easycratisch gerealiseerd worden. Dan kost het niet meer dan een tientje, en kan het morgen al klaar zijn. Hoe dan? Door een goedkoop webcammetje op de display te richten en dat beeld te streamen op een website, zoals al in Easycratie (2010) werd beschreven.

KLM, just do it!  

Het leuke van Easycratie is dat iedereen het kan doen. Iedere bezoeker van Schiphol kan in principe zonder overleg met de luchthavendirectie dat webcammetje ophangen, ware het niet, dat we vermoeden dat Schiphol de webcam snel zal verwijderen. Maar als iedereen het kan, dan kan KLM het ook! Dus als de KLM-ceo eist dat  Schiphol binnen een week concrete maatregelen neemt, kan hij ook zélf concrete maatregelen nemen die al binnen 24 uur soelaas bieden. Door een KLM-grondstewardess te vragen  om vanuit de KLM-incheckbalie tegenover de securityruimte een camera te richten op de display die de wachttijd aangeeft.  Of als er geen budget is voor dat webcammetje, dan kan het ook helemaal gratis: door het personeel te instrueren dat iedere KLM-medewerker die langs de display loopt, de getallen op het display doortwittert, met de vaste hashtag #wachtrijSchipholNu

We doen het zelf wel!

Maar als iedereen het kan, dan hebben we toch de KLM niet nodig? Iedere reiziger mag zich aansluiten bij de nieuwe zwerm Sneller Vliegen Regel Je Zelf. Als slechts 1 op de 1000 reizigers op Schiphol meedoet aan deze zwerm, en al wachtende in de rij even de actuele wachttijd in minuten doorgeeft, dan hebben we al tweehonderd meetmomenten per dag. Dat betekent iedere 5 minuten verse info. Ruim voldoende om een gezonde inschatting te maken of we echt zo vroeg aanwezig moeten zij, of dat we veilig een uurtje later van huis kunnen. En na verloop van tijd levert al deze open data de input voor een slimme app, die met behulp van artificiële intelligentie al een dag van te voren kan voorspellen hoelang morgen de wachtijd zal zijn om uur X.  Zoals er ook al apps zijn die pijnlijk accuraat kunnen voorspellen dat morgenmiddag uw vlucht naar München dertig minuten vertraagd zal zijn, nog voordat de betreffende vliegmaatschappij dat zelf weet.

Twitter mee.  

“5-10 #WachtrijSchipholNu”.

Dat is genoeg.

En natuurlijk zal deze zwermoplossing niet alle drukteproblemen op Schiphol oplossen. Maar het zal op zijn minst inzichtelijk maken hoe realistisch het probleem nou daadwerkelijk is.  Soms is er een lange rij, maar meestal niet. En dan loop je ruim anderhalf uur te dolen in de winkelpassage achter de controle. Of zou dat soms de stiekeme intentie zijn, dat we daar zoveel mogelijk tijd spenderen?

Vertragingen hoort bij reizen. Shit happens. Maar om nou standaard twee uur vertraging in te calculeren vermoordt op termijn het product Schiphol. Vergelijk autorijden. Als Googlemaps aangeeft dat we (actueel!) 35 minuten moeten uittrekken voor een rit van Amsterdam naar Utrecht, dan trekken we 35 minuten uit. Maar we verwachten ook dat de routeplanner ’s avonds laat 20 minuten calculeert voor hetzelfde traject. Maar het zou pas echt bizar worden als de routeplanner adviseert dat we voor de zekerheid 2 uur moeten rekenen, want het kan immers gebeuren dat we een lekke band krijgen. Tja.